12 พ.ย. 68 – ข้อมูลจากสภาผู้บริโภค ระบุว่า ระหว่างเดือนตุลาคม 2565 – มิถุนายน 2567 มีเรื่องร้องเรียนเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์และที่อยู่อาศัย 138 กรณี (12.63%) โดยมากกว่าครึ่งเป็นปัญหาหอพัก ห้องเช่าที่เรียกเก็บค่าน้ำค่าไฟแพงเกินจริง ซึ่งผู้เช่าส่วนใหญ่เป็น นักเรียน–นักศึกษา 88.9% กลุ่มที่มีรายได้จำกัดและแทบไม่มีอำนาจต่อรองในตลาดเช่าที่อยู่อาศัย
สถานการณ์ดังกล่าวสะท้อนว่า “ความไม่เป็นธรรม” ในระบบการเช่าที่พักยังคงฝังรากลึกในชีวิตคนรุ่นใหม่ โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ที่ห้องเช่าและอพาร์ตเมนต์กลายเป็นบ้านหลังที่สองของคนวัยเรียนและวัยทำงาน ปัญหาเหล่านี้จึงต้องอาศัยกลไกทางกฎหมายเพื่อสร้างความสมดุลและคุ้มครองผู้เช่าจากการถูกเอารัดเอาเปรียบ
ภายใต้แรงกดดันจากเสียงร้องเรียน สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) ได้ประกาศใช้ “ประกาศคณะกรรมการว่าด้วยสัญญา เรื่อง การให้เช่าอาคารเพื่ออยู่อาศัยเป็นธุรกิจที่ควบคุมสัญญา พ.ศ. 2568” มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 4 กันยายน 2568 เพื่อป้องกันการเอาเปรียบผู้เช่าและสร้างมาตรฐานเดียวกันทั่วประเทศ
เมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2568 สคบ.ได้จัดเวทีซักซ้อมความเข้าใจประกาศคณะกรรมการว่าด้วยสัญญา เรื่อง การให้เช่าอาคารเพื่ออยู่อาศัยเป็นธุรกิจที่ควบคุมสัญญา พ.ศ. 2568 เพื่อให้ความรู้แก่ผู้ประกอบธุรกิจและประชาชนทั่วไปเกี่ยวกับการบังคับใช้ “ประกาศคณะกรรมการว่าด้วยสัญญา เรื่อง การให้เช่าอาคารเพื่ออยู่อาศัยเป็นธุรกิจที่ควบคุมสัญญา พ.ศ. 2568” โดยสาระสำคัญของกฎหมายใหม่มีดังนี้
– ห้ามเรียกเก็บค่าน้ำ ค่าไฟเกินกว่าอัตราที่การไฟฟ้าและการประปากำหนด พร้อมจัดทำ “สูตรคำนวณมาตรฐาน” ให้ใช้ทั่วประเทศ
– ต้องระบุสูตรคำนวณอย่างชัดเจนในสัญญา
– ห้ามเรียกเก็บเงินประกันหรือค่าเช่าล่วงหน้าเกิน 3 เดือน
– ข้อความใดในสัญญาที่ฝ่าฝืนประกาศ ถือว่า “ไม่มีผลทางกฎหมาย”
– ครอบคลุมทั้งสัญญาเช่าแบบปกติและสัญญาเช่าแบบอิเล็กทรอนิกส์ (ออนไลน์)
สำหรับสูตรคำนวณมาตรฐาน ที่สคบ. จะประกาศนั้น สอดคล้องกับข้อเสนอของสภาผู้บริโภค และเป็นไปตามข้อสรุปที่ประชุมหารือที่ สคบ.ได้จัดขึ้นในวันที่ 24 และ 28 ตุลาคมที่ผ่านมา
ภายใต้ประกาศฉบับใหม่ หากผู้ประกอบการกำหนดเงื่อนไขในสัญญาที่ขัดต่อข้อกำหนดของ สคบ. เช่น เก็บค่าไฟเกินจริง หรือเรียกเก็บเงินประกันล่วงหน้าเกิน 3 เดือน แม้ผู้เช่าจะเซ็นยินยอม ก็ถือว่าไม่มีผลทางกฎหมาย
นั่นหมายความว่า ผู้เช่าสามารถใช้ประกาศฉบับนี้เป็น “เกราะคุ้มกัน” ทางกฎหมายได้
สคบ.เตรียมเผยแพร่ “แบบสัญญามาตรฐานหอพัก” ให้ดาวน์โหลดได้ทางเว็บไซต์ พร้อมจัดเจ้าหน้าที่ประจำจังหวัดให้คำปรึกษาเรื่องสัญญาเช่า โดยมีเป้าหมายให้ภายในปี 2569 หอพักทั่วประเทศต้องใช้สัญญารูปแบบเดียวกัน
สำหรับผู้เช่าที่โดนเอาเปรียบ สภาผู้บริโภคแนะนำ 3 ขั้นตอนง่าย ๆ สำหรับผู้เช่าหอพัก ดังนี้
– ตรวจสอบสัญญา ต้องมีอัตราค่าน้ำ–ค่าไฟ ระบุวิธีคำนวณชัดเจน
– เก็บหลักฐาน เก็บใบเสร็จและรูปมิเตอร์ไว้ทุกครั้ง เพื่อใช้ยืนยันหากถูกเก็บเกินจริง
– ร้องเรียนทันที หากพบการเก็บเกินราคาหรือมีสัญญาไม่เป็นธรรม สามารถร้องเรียนออนไลน์ผ่านเว็บไซต์ของสภาผู้บริโภค หรือ โทรสายด่วน 1502
“สูตรคำนวณอัตราค่าบริการกระแสไฟฟ้า”
“สูตรคำนวณอัตราค่าบริการน้ำประปา“
