เมื่อพูดถึงการตรวจภาวะมีบุตรยาก หลายคนอาจคุ้นเคยกับการตรวจฮอร์โมน การตรวจน้ำเชื้อ หรือการอัลตราซาวด์รังไข่ แต่ยังมีอีกหนึ่งการตรวจที่สำคัญและช่วยประเมินคุณภาพของอสุจิได้ลึกกว่าการตรวจทั่วไป นั่นคือการตรวจค่า HBA ซึ่งย่อมาจาก Hyaluronic Binding Assay หลายคนอาจสงสัยว่า HBA คืออะไร และมีความสำคัญอย่างไรในการวางแผนมีบุตร บทความนี้จะพาไปรู้จักการตรวจชนิดนี้ให้ชัดเจนมากขึ้น
HBA คืออะไร และทำไมถึงสำคัญ
HBA คือการตรวจคุณภาพของอสุจิโดยดูจากความสามารถในการจับกับสารไฮยาลูโรแนน (Hyaluronan) ซึ่งเป็นสารธรรมชาติที่อยู่รอบ ๆ ไข่ของผู้หญิง โดยปกติอสุจิที่มีความสมบูรณ์และพร้อมปฏิสนธิจะสามารถจับกับสารนี้ได้ดี การตรวจ HBA จึงใช้ประเมินว่าอสุจิที่ชายคนหนึ่งผลิตออกมานั้นมีความสมบูรณ์พร้อมต่อการปฏิสนธิมากน้อยเพียงใด ต่างจากการตรวจน้ำเชื้อทั่วไปที่เน้นวัดปริมาณ การเคลื่อนไหว และรูปร่างของอสุจิเท่านั้น
หลักการของการตรวจ HBA คืออะไร
การตรวจ HBA จะทำโดยการนำตัวอย่างน้ำเชื้อของผู้ชายมาทดสอบบนสไลด์ที่เคลือบด้วยสารไฮยาลูโรแนน จากนั้นผู้เชี่ยวชาญจะสังเกตจำนวนอสุจิที่สามารถจับกับสารนี้ได้ และคำนวณออกมาเป็นเปอร์เซ็นต์ ซึ่งเปอร์เซ็นต์ที่สูงแสดงถึงคุณภาพอสุจิที่ดีและมีความสามารถในการปฏิสนธิสูง ในขณะที่เปอร์เซ็นต์ที่ต่ำอาจบ่งบอกถึงความผิดปกติบางอย่างของอสุจิ เช่น การเจริญเติบโตที่ไม่สมบูรณ์หรือความเสียหายของสารพันธุกรรม
ใครบ้างที่ควรตรวจค่า HBA
โดยทั่วไป การตรวจ HBA มักจะแนะนำให้ทำในคู่สมรสที่พยายามมีบุตรมานานเกิน 1 ปีแต่ยังไม่สำเร็จ หรือในกรณีที่ผลตรวจน้ำเชื้อปกติแต่ยังไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ การตรวจนี้ช่วยให้แพทย์เข้าใจสาเหตุได้ละเอียดขึ้น โดยเฉพาะในกรณีที่อสุจิดูเหมือนปกติแต่กลับไม่สามารถปฏิสนธิกับไข่ได้ตามธรรมชาติ นอกจากนี้ยังเหมาะสำหรับผู้ชายที่มีประวัติภาวะมีบุตรยาก การผ่าตัดบริเวณอัณฑะ หรือเคยได้รับเคมีบำบัดมาก่อน
ตรวจ HBA เมื่อไหร่ดี
หลายคนอาจสงสัยว่า HBA คืออะไร และควรตรวจเมื่อไหร่ดี การตรวจนี้สามารถทำได้หลังจากตรวจน้ำเชื้อพื้นฐานแล้ว เพื่อให้แพทย์ได้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับคุณภาพของอสุจิ หากพบว่าอสุจิมีจำนวนและการเคลื่อนไหวปกติ แต่ยังไม่ประสบความสำเร็จในการตั้งครรภ์ แพทย์มักจะแนะนำให้ตรวจ HBA เพิ่มเติม โดยเฉพาะก่อนการทำเด็กหลอดแก้ว (IVF) หรือการฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก (IUI) เพื่อเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมที่สุด
ความหมายของผลตรวจ HBA
ผลการตรวจ HBAจะรายงานเป็นเปอร์เซ็นต์ของอสุจิที่จับกับไฮยาลูโรแนนได้ โดยทั่วไป
- ค่ามากกว่า 80% หมายถึงอสุจิมีคุณภาพดีและพร้อมสำหรับการปฏิสนธิ
- ค่าระหว่าง 60-79% ถือว่าอยู่ในระดับปานกลาง
- ค่าต่ำกว่า 60% อาจบ่งบอกถึงปัญหาคุณภาพอสุจิ ซึ่งอาจต้องพิจารณาวิธีช่วยเจริญพันธุ์เพิ่มเติม เช่น ICSI (การฉีดอสุจิเข้าไข่โดยตรง)
ข้อดีของการตรวจ HBAต่อการวางแผนมีบุตร
การตรวจ HBA ช่วยให้แพทย์สามารถประเมินคุณภาพอสุจิในเชิงลึกได้มากกว่าการตรวจทั่วไป ทำให้สามารถเลือกแนวทางรักษาภาวะมีบุตรยากที่เหมาะสม เช่น หากพบว่าค่า HBA ต่ำ อาจเลือกใช้เทคนิคการฉีดอสุจิเข้าไข่โดยตรงแทนการผสมแบบธรรมชาติ นอกจากนี้ยังช่วยลดความเสี่ยงของการปฏิสนธิที่ไม่สมบูรณ์ หรือการแท้งในระยะเริ่มต้นได้
เตรียมตัวอย่างไรก่อนตรวจ HBA
ก่อนตรวจ HBA แนะนำให้งดการหลั่งประมาณ 2-5 วัน เพื่อให้ผลตรวจมีความแม่นยำสูงสุด ควรหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ หรืออยู่ในภาวะเครียด เพราะอาจส่งผลต่อคุณภาพของอสุจิได้
สรุปภาพรวมของการตรวจ HBA
จากข้อมูลทั้งหมดนี้จะเห็นว่า HBA คืออะไร ไม่ได้เป็นเพียงการตรวจเสริม แต่เป็นการประเมินคุณภาพของอสุจิในระดับโมเลกุลที่ช่วยให้เข้าใจภาวะมีบุตรยากได้ลึกยิ่งขึ้น สำหรับคู่รักที่พยายามมีลูกมาระยะหนึ่งแล้วไม่สำเร็จ หรือผู้ชายที่ต้องการประเมินสุขภาพการเจริญพันธุ์ของตนเอง การตรวจ HBA ถือเป็นอีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม เพราะช่วยให้แพทย์วางแผนการรักษาได้อย่างแม่นยำและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
