23 ก.ย. 68 – รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ และนักสื่อสารวิทยาศาสตร์ ได้โพสต์ผ่านเฟซบุ๊ก Jessada Denduangboripant เผยถึงประเด็นที่มีคลิปในโลกออนไลน์อ้างว่า เป็นโรคกระเพาะปัสสาวะไวเกิน เพราะชอบยืนฉี่ตอนอาบน้ำมาตั้งแต่เด็ก
โดย รศ.ดร.เจษฎา อธิบายว่า มีรายงานข่าวเกี่ยวกับสาวคนหนึ่ง โพสต์คลิปเตือนว่า ตัวเองป่วยเป็น “โรคกระเพาะปัสสาวะไวเกิน” เพราะชอบยืนฉี่ตอนอาบน้ำตั้งแต่เด็ก ดังนั้น ผู้หญิงจึงห้ามยืนฉี่แบบผู้ชาย
ซึ่งไม่จริงนะครับ เคยมีการเตือนกันมาก่อนนี้แล้ว ว่าที่เชื่อกันว่า “ห้ามผู้หญิงยืนฉี่ตอนอาบน้ำ เพราะจะทำให้กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแอ” นั้นเป็นข่าวปลอมครับ และถึงแม้ว่า “โรคกระเพาะปัสสาวะบีบตัวไวเกิน” จะมีจริง แต่ก็ไม่ได้มีการระบุไว้ว่าสาเหตุมาจากการยืนฉี่ตอนอาบน้ำครับ (แถมมีแพทย์ในต่างประเทศ ยืนยันว่าสามารถทำได้ ไม่มีปัญหา)
ข่าวปลอมเรื่องห้ามยืนฉี่เวลาอาบน้ำ
– ตามที่มีข้อมูลคำเตือน “ให้ระวังกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแรง หากยืนฉี่ตอนอาบน้ำ สมองจดจำฉี่เมื่อได้ยินเสียงน้ำ” ทางศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม ได้ดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริง โดยโรงพยาบาลราชวิถี กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข พบว่าประเด็นดังกล่าวนั้น เป็นข้อมูลเท็จ
– คำแนะนำดังกล่าว ไม่มีการยืนยันทางวิชาการทางการแพทย์ว่า สาเหตุดังกล่าว จะทำให้เกิดกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแรง และการอ้างถึงว่า สมองจดจำการฉี่เมื่อได้ยินเสียงน้ำ ก็เป็นการอนุมานเทียบเคียงจากการศึกษาอื่น ที่ไม่ได้เป็นการศึกษาจากสาเหตุการยืนปัสสาวะ ขณะอาบน้ำโดยตรง
– ดังนั้น ขอให้ประชาชนอย่าหลงเชื่อข้อมูลดังกล่าว และขอความร่วมมือไม่ส่ง หรือแชร์ข้อมูลดังกล่าว ต่อในช่องทางสื่อสังคมออนไลน์ต่างๆ
สาเหตุของโรคกระเพาะปัสสาวะบีบตัวไวเกิน
– ภาวะกระเพาะปัสสาวะบีบตัวไวเกิน หรือโอเอบี (overactive bladder หรือ OAB) เป็นอาการผิดปกติของระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง (Lower urinary tract symptoms) ที่เกิดขึ้นได้กับทั้งเพศชายและเพศหญิง
– โดยทั่วไปพบ 2 กลุ่มอาการ คือ
1. อาการผิดปกติในการเก็บน้ำปัสสาวะ ผู้ป่วยเก็บน้ำปัสสาวะได้ไม่นาน หรือเก็บน้ำปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะเล็ด ราด
2. กลุ่มอาการขับน้ำปัสสาวะออกได้ลำบาก ทำให้ผู้ป่วยต้องใช้เวลาในการปัสสาวะแต่ละครั้งนาน ออกลำบาก และมีความรู้สึกเหลือค้าง
– จัดเป็นกลุ่มโรคเรื้อรัง ผู้ป่วยยังคงต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง หากได้รับการตรวจวินิจฉัยอย่างถูกต้องและเหมาะสม พบสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ ผู้ป่วยก็อาจจะมีโอกาสหายขาดได้
สาเหตุของภาวะกระเพาะปัสสาวะบีบตัวไวเกิน สาเหตุที่แน่ชัดยังไม่ทราบ แต่เชื่อกันว่าน่าจะเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น
– การควบคุมการทำงานของกระเพาะปัสสาวะไม่พัฒนา การขับถ่ายปัสสาวะจึงยังเป็นเหมือนของทารกหรือเด็กอ่อน ซึ่งอาจเป็นความผิดปกติที่สมอง ไขสันหลังหรือที่กระเพาะปัสสาวะเอง
– การเสื่อมสภาพการควบคุมการถ่ายปัสสาวะตามอายุ เนื่องจากโรคนี้พบมากในคนสูงอายุ
– กล้ามเนื้อที่รองรับอวัยวะในอุ้งเชิงกรานและท่อปัสสาวะ มีการทำงานที่ผิดปกติ
– ตัวกล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะเอง มีการทำงานที่ผิดปกติ
– มีการอุดกั้นทางเดินของน้ำปัสสาวะที่บริเวณคอของกระเพาะปัสสาวะ
– เกิดขึ้นเองภายหลังการผ่าตัดในอุ้งเชิงกราน โดยเฉพาะการผ่าตัดรักษาภาวะปัสสาวะเล็ด
ที่มา : Jessada Denduangboripant
